محمدحسین لطف الهی، نفت خبر:
برای بیش از دو دهه، اشتهای سیریناپذیر چین برای سوختهای فسیلی، موتور محرک اقتصاد جهانی و عامل اصلی تعیینکننده قیمت نفت بوده است. اما بر اساس جدیدترین پیشبینیها، این دوران طلایی رو به پایان است.
بر اساس گزارش روزنامه فایننشال تایمز، شرکت «ترافیگورا» (Trafigura)، یکی از بزرگترین معاملهگران کالای جهان، اعلام کرد که در سال آینده میلادی، برای نخستین بار در تاریخ مدرن، رشد مصرف نفت هند از چین پیشی خواهد گرفت. این جابجایی قدرت، نشانهای آشکار از این واقعیت است که بزرگترین واردکننده نفت خام جهان به سرعت به نقطه «اوج تقاضا» نزدیک میشود.
سعد رحیم، اقتصاددان ارشد ترافیگورا، در اجلاس کالاهای آسیایی فایننشال تایمز در سنگاپور، تصویری متفاوت از آینده بازار ترسیم کرد. او صریحاگفت: «سال آینده، شاهد یکی از پایینترین نرخهای رشد چین در مدتی طولانی خواهیم بود. برای اولین بار، تقاضای بنیادین هند از چین فراتر خواهد رفت.»این اظهارات، زنگ خطری جدی برای تولیدکنندگان نفت، بهویژه اعضای اوپک پلاس است که سالهاست برنامههای سرمایهگذاری خود را بر مبنای عطش بیپایان پکن تنظیم کردهاند.
انقلاب الکتریکی: قاتل تقاضای بنزین در چین
چه چیزی ترمز لوکوموتیو تقاضای چین را کشیده است؟ پاسخ در خیابانهای شلوغ شانگهای و پکن نهفته است. سعد رحیم اشاره میکند که مصرف سوختهای جادهای، که سالها پیشران اصلی تقاضای نفت چین بود، اکنون آشکارا در حال تضعیف است. دلیل اصلی، پذیرش سریع و گسترده خودروهای الکتریکی (EV) و مهمتر از آن، الکتریکی شدن فزاینده ناوگان کامیونهاست.
رحیم توضیح میدهد: «اکنون شاهدیم که تقاضای بنزین واقعاً شروع به کاهش کرده، اما نکته مهمتر تأثیر آن بر تقاضای دیزل است.» کامیونهای سنگین که سنتاً مصرفکنندگان اصلی دیزل بودند، با جایگزینهای الکتریکی یا گازسوز (LNG) تعویض میشوند؛ روندی که ساختار تقاضای سوخت در دومین اقتصاد بزرگ جهان را دگرگون کرده است.
سقوط آزاد آمارها: از ۱.۵ میلیون به ۲۰۰ هزار بشکه
آمار ترافیگورا عمق این تغییر را نشان میدهد. سعد رحیم پیشبینی میکند که رشد تقاضای نفت چین در سال آینده به کمتر از ۲۰۰ هزار بشکه در روز محدود شود. برای درک بزرگی این سقوط، باید آن را با سالهای رونق اقتصادی چین مقایسه کرد؛ دورانی که رشد تقاضای سالانه این کشور به راحتی ارقامی بین ۱ تا ۱.۵ میلیون بشکه در روز را ثبت میکرد.
این ارزیابی با هشدارهای سایر نهادهای بینالمللی همسو است. آژانس بینالمللی انرژی (IEA) در ماه مارس گزارش داد که مصرف سوخت در چین در حدود ۸ میلیون بشکه در روز ثابت مانده و حتی نسبت به سال ۲۰۲۱ کاهشی ۲.۵ درصدی داشته است.
هند: ستاره نوظهور در آسمان انرژی
در حالی که ستاره چین رو به افول است، هند به عنوان قطب جدید رشد تقاضا طلوع میکند. آژانس بینالمللی انرژی پیشبینی میکند که هند تا سال ۲۰۳۰ به بزرگترین منبع رشد تقاضای جهانی نفت تبدیل خواهد شد.
محرکهای رشد هند متفاوت است: رشد صنعتی دیزلمحور و افزایش انفجاری ترافیک هوایی، دو عامل اصلی تغذیهکننده اشتهای انرژی این کشورند. IEA برآورد میکند مصرف نفت هند تا سال ۲۰۳۰ با افزایشی ۱.۲ میلیون بشکهای، به ۶.۶ میلیون بشکه در روز برسد. این تغییر ژئوپلیتیک، صادرکنندگان نفت را وادار خواهد کرد تا استراتژی فروش خود را از شرق آسیا به سمت جنوب آسیا تغییر دهند.
پناهگاههای باقیمانده تقاضای چین
با این حال، کارشناسان هشدار میدهند نباید چین را کاملاً از معادلات حذف کرد. رحیم اشاره میکند که هنوز «کانونهای قدرتی» در تقاضای چین وجود دارد. صنعت عظیم پتروشیمی این کشور همچنان به خوراک نفتی نیاز دارد و بخش هوانوردی نیز با گسترش سفرها، تقاضای سوخت جت را بالا میبرد. اما این بخشها بهتنهایی نمیتوانند جای خالی کاهش عظیم مصرف در بخش حملونقل جادهای را پر کنند.
پارادوکس ذخیرهسازی: خرید بالا با وجود مصرف پایین
نکته جالب در رفتار چین، تداوم خریدهای نفتی علیرغم کاهش رشد مصرف است. طبق دادههای اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA)، چین در سال جاری با بهرهگیری از قیمتهای پایین، روزانه حدود ۹۰۰ هزار بشکه نفت خام صرفاً برای ذخیرهسازی خریده است.
رحیم تخمین میزند این روند در سال آینده نیز ادامه یابد و پکن حدود ۵۰۰ هزار بشکه در روز برای تقویت ذخایر استراتژیک و تجاری خود خریداری کند. این استراتژی چین را در برابر نوسانات آینده بیمه کرده و به عنوان ضربهگیری در برابر شوکهای عرضه عمل میکند.
سایه ترامپ و بیاثر بودن تحریمهای روسیه
اقتصاددان ارشد ترافیگورا همچنین به عوامل ژئوپلیتیک پرداخت. او پیشبینی کرد که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در نبرد با تورم داخلی، همچنان برای پایین نگه داشتن قیمت نفت فشار خواهد آورد.
در مورد روسیه، رحیم دیدگاهی واقعبینانه داشت. او معتقد است تحریمهای جدید آمریکا علیه غولهای نفتی روسیه («روسنفت» و «لوکاویل»)، اگرچه مانند «ریختن شن در چرخدندهها» اصطکاک سیستم تجاری را افزایش داده، اما قادر به توقف جریان نفت مسکو نخواهد بود.
او با اشاره به نفتکشهای سرگردان در دریا گفت: «نفت همچنان جریان دارد.» به گفته او، اکثر بشکههای سرگردان نهایتاً خریدار پیدا میکنند و به نظر نمیرسد «اختلال بلندمدتی» در عرضه نفت روسیه ایجاد شده باشد.
در نهایت، گزارش ترافیگورا پیامی روشن دارد: دوران وابستگی مطلق بازار نفت به رشد اقتصادی چین به سر آمده است. نظم نوین انرژی در حال شکلگیری است که در آن، هند نقشی محوری دارد و گذار انرژی در چین، سریعتر از تصور بسیاری، واقعیتهای بازار را تغییر میدهد.
انتهای پیام
دیدگاهها و نظرات خود را بنویسید
