محمد حسین لطف الهی _ نفت خبر ؛
اظهارات اخیر دونالد ترامپ درباره توقف خرید نفت روسیه از سوی هند موجی از سردرگمی و واکنش‌های دیپلماتیک را میان واشنگتن و دهلی‌نو به‌وجود آورده است. ترامپ در نشست خبری خود در کاخ سفید اعلام کرد که «نارندرا مودی»، نخست‌وزیر هند، به او اطمینان داده که کشورش به‌زودی خرید نفت از روسیه را متوقف خواهد کرد. او این اقدام را «گامی بزرگ» توصیف کرد و افزود که واشنگتن اکنون در تلاش است تا چین را نیز به انجام همین کار ترغیب کند. با این حال، ترامپ گفت که توقف خرید نفت بلافاصله انجام نخواهد شد و روندی تدریجی در پیش است، بدون آنکه زمان مشخصی برای آن اعلام کند.
اما ساعاتی بعد، وزارت خارجه هند با اظهاراتی محتاطانه، عملا این ادعا را زیر سؤال برد. سخنگوی وزارت خارجه هند، «راندهیر جایسوال»، اعلام کرد که از هیچ گفت‌وگو یا توافقی میان مودی و ترامپ در این باره اطلاع ندارد. او تاکید کرد سیاست انرژی هند «تماما بر مبنای حفظ ثبات قیمت‌ها و تامین پایدار انرژی برای مصرف‌کنندگان» است و تصمیمات مربوط به واردات، بر اساس منافع ملی هند اتخاذ می‌شود. بیانیه وزارت خارجه هند یادآور شد که دهلی‌نو سال‌هاست در تلاش برای گسترش همکاری‌های انرژی با ایالات متحده است و این روابط در دهه گذشته پیشرفت کرده، اما هم‌زمان تاکید کرد که گفت‌وگوها درباره مسائل نفتی هنوز ادامه دارد.
خرید نفت روسیه توسط هند یکی از نقاط اصلی اختلاف میان دو کشور بوده است. از زمان حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، ایالات متحده و متحدانش تلاش کرده‌اند با تحریم و تعیین سقف قیمتی برای نفت روسیه، درآمد کرملین را کاهش دهند. با این حال، هند و چین به عنوان دو خریدار بزرگ نفت روسیه، به حفظ جریان واردات ادامه داده‌اند. بر اساس داده‌های شرکت تحلیل بازار «Kpler»، روسیه روزانه حدود 3.35 میلیون بشکه نفت صادر می‌کند که از این میزان، حدود 1.7 میلیون بشکه به هند و 1.1 میلیون بشکه به چین می‌رود. این رقم برای هند نسبت به قبل از جنگ افزایش چشمگیری یافته است؛ به‌طوری‌که واردات نفت روسیه توسط دهلی‌نو از تنها ۶۸ هزار بشکه در ژانویه ۲۰۲۲ به بیش از 1.6 میلیون بشکه در سال ۲۰۲۵ رسیده است.
ترامپ پیش‌تر در ماه اوت، به‌دلیل ادامه خرید نفت روسیه از سوی هند، تعرفه‌های تجاری علیه دهلی‌نو را ۲۵ درصد دیگر افزایش داد و مجموع تعرفه‌ها را به ۵۰ درصد رساند. او استدلال کرد که توقف خرید نفت از روسیه می‌تواند به پایان سریع‌تر جنگ اوکراین کمک کند. با این حال، دولت هند این اقدام را ناعادلانه دانست و واشنگتن را به رفتار دوگانه متهم کرد، زیرا چین که وارداتش از روسیه از هند هم بیشتر است، از چنین مجازاتی مصون مانده است. به گفته تحلیلگران، این تفاوت رویکرد نشان‌دهنده ترجیح ترامپ برای نرم‌تر برخورد کردن با پکن، با هدف دستیابی به توافقی بزرگ‌تر بر سر تجارت و دسترسی آمریکا به مواد معدنی کمیاب چین است.
در مقابل، هند تاکید کرده که خرید نفت روسیه برای ثبات اقتصادی و امنیت انرژی این کشور حیاتی است. وزیر انرژی هند، «هاردیپ سینگ پوری»، پیش‌تر گفته بود که اگر کشورها خرید نفت روسیه را متوقف می‌کردند، قیمت جهانی نفت ممکن بود تا ۱۳۰ دلار در هر بشکه افزایش یابد. او یادآور شد که حتی در آن زمان، ایالات متحده نیز از هند خواسته بود که در محدوده سقف قیمتی، به خرید نفت روسیه ادامه دهد تا بازار جهانی دچار شوک نشود. به‌گفته مقامات هندی، ارزان‌تر بودن نفت روسیه به کاهش کسری حساب جاری کشور و کنترل تورم داخلی کمک کرده است.
شرکت‌های نفتی بزرگ هند از این وضعیت سود برده‌اند. برای نمونه، پالایشگاه جامناگر متعلق به شرکت «ریلاینس اینداستریز» اکنون حدود نیمی از نفت خود را از روسیه تامین می‌کند، در حالی که این رقم در سال ۲۰۲۱ تنها ۳ درصد بود. این پالایشگاه از فوریه ۲۰۲۲ تا ژوئیه ۲۰۲۵ حدود ۸۶ میلیارد دلار محصولات پالایش‌شده صادر کرده که ۴۲ درصد از آن به کشورهایی بوده که خودشان روسیه را تحریم کرده‌اند.
در عرصه سیاسی نیز، مودی با ایستادگی در برابر فشارهای واشنگتن، در داخل هند چهره‌ای مقتدر و ملی‌گرا از خود ساخته است. تحلیلگران معتقدند که او از این موضوع برای تقویت جایگاه خود به‌عنوان رهبری که منافع ملی را بر خواست قدرت‌های خارجی مقدم می‌داند، بهره می‌گیرد.
به‌رغم فشارهای ترامپ، کارشناسان بر این باورند که توقف ناگهانی واردات نفت روسیه برای هند عملا ممکن نیست. «مویو شو» تحلیلگر ارشد انرژی در شرکت Kpler، گفته است: «حجم واردات هند از روسیه آن‌قدر بالاست که جایگزینی آن از بازار آزاد تقریبا غیرممکن است. تفاوت در کیفیت نفت و بازده پالایشگاه‌ها هم این فرآیند را دشوارتر می‌کند.»
دیدگاه‌ها و نظرات خود را بنویسید
