محمدحسین لطف‌الهی، نفت خبر: در چرخشی که به وضوح عواقب پیش‌بینی‌نشده و پیچیده تحریم‌های غرب علیه مسکو را آشکار می‌سازد، دولت آلمان در تلاش برای دریافت معافیت از آخرین دور تحریم‌های ایالات متحده علیه روسیه است. این تحریم‌ها که دولت ترامپ روز چهارشنبه اعلام کرد، غول نفتی روسیه، «روس‌نفت» را هدف قرار می‌دهد و به طور بالقوه می‌تواند شریان حیات سه پالایشگاه کلیدی در خاک آلمان را که هنوز در مالکیت این شرکت روسی هستند، قطع کند.
این بحران ناگهانی، صدراعظم فردریش مرتس و ائتلاف حاکم او را در برابر یک معضل سیاسی و اقتصادی تمام‌عیار قرار داده است. این پالایشگاه‌ها که از سال ۲۰۲۲ تحت «اداره امانی» دولت آلمان درآمده‌اند، اکنون به نمادی از میراث پرهزینه وابستگی برلین به انرژی مسکو و یک دام حقوقی تبدیل شده‌اند که دولت آمریکا به تازگی ماشه آن را چکانده است.
وزارت اقتصاد آلمان با تأیید این مذاکرات اعلام کرد: «دولت با مقامات مربوطه در واشنگتن در تماس است.» از نگاه وزارت اقتصاد آلمان موضع برلین روشن است و این تحریم‌ها نباید شامل شرکت‌های تابعه روس‌نفت در آلمان شوند، زیرا این واحدها عملاً «از شرکت مادر روسی خود جدا شده‌اند».
بن‌بست حقوقی و سیاسی
در قلب این بحران، پالایشگاه «PCK» در شهر شْوِت (Schwedt) در شمال شرقی آلمان قرار دارد. به گفته یک منبع آگاه، این پالایشگاه که در انتهای خط لوله ۴۰۰۰ کیلومتری «دروژبا» از قلب روسیه قرار گرفته، به تنهایی بیش از ۱۲ درصد از کل ظرفیت پالایشگاهی آلمان را تشکیل می‌دهد و یکی از بزرگترین واحدهای فرآوری نفت در این کشور است.
این پالایشگاه اکنون به یک مشکل چندوجهی برای دولت مرتس تبدیل شده است: اول، این یک چالش اقتصادی برای دولتی است که در حال حاضر برای احیای اقتصادی راکد و مبارزه با قیمت‌های بالای انرژی دست و پنجه نرم می‌کند؛ قیمت‌هایی که میراث پرهزینه تصمیم صدراعظم‌های پیشین برای تعطیلی نیروگاه‌های هسته‌ای و اتکای همزمان به واردات ارزان انرژی از روسیه است.
دوم، این یک بمب ساعتی سیاسی است. پالایشگاه شْوِت کارفرمای اصلی در ایالت براندنبورگ، واقع در آلمان شرقی سابق، محسوب می‌شود؛ منطقه‌ای که در آن حمایت از حزب راست افراطی «آلترناتیو برای آلمان» (AfD) به شکلی انفجاری افزایش یافته است. هرگونه تهدید برای تعطیلی این پالایشگاه یا بیکاری گسترده در آن، مستقیماً به یک بحران سیاسی داخلی برای ائتلاف حاکم (متشکل از دموکرات-مسیحی‌های مرتس و سوسیال دموکرات‌ها) تبدیل خواهد شد و محبوبیت AfD را بیش از پیش تقویت خواهد کرد.
وضعیت حقوقی این پالایشگاه‌ها، هسته اصلی این معضل است. در پی تهاجم تمام‌عیار مسکو به اوکراین در سال ۲۰۲۲، دولت آلمان برای محافظت از اقتصاد در برابر تحریم‌های نفتی اتحادیه اروپا علیه روسیه، پالایشگاه شْوِت و دو واحد دیگر روس‌نفت را تحت «اداره امانی» (Trusteeship) سازمان تنظیم مقررات انرژی فدرال (BNA) قرار داد.
این اقدام، مصادره یا ملی‌سازی نبود. در نتیجه، روس‌نفت هنوز به طور قانونی ۵۴ درصد از سهام شْوِت را در اختیار دارد. دولت آلمان مجبور است هر شش ماه یکبار قانونی را برای تمدید این وضعیت امانی تصویب کند. این برزخ حقوقی به این معناست که دولت آلمان، در حالی که مسئولیت سرپا نگه داشتن این پالایشگاه حیاتی را بر عهده دارد، اما قادر به انجام سرمایه‌گذاری‌های لازم برای حفظ و مدرن‌سازی تولید در آن نیست.
این پالایشگاه که برای فرآوری نفت خام سنگین «اورال» روسیه پیکربندی شده بود، از آن زمان تاکنون در وضعیت تعلیق به سر می‌برد. اکنون با نفت خام قزاقستان تغذیه می‌شود، اما بدون سرمایه‌گذاری و چشم‌انداز آینده، عملیات آن به آرامی در حال فرسایش و زوال است.
بازی دو سر باخت برلین و مسکو
این بن‌بست، روس‌نفت را نیز در موقعیت چانه‌زنی قرار داده است. با وجود ابراز تمایل از سوی نهادهایی مانند «سازمان سرمایه‌گذاری قطر» برای خرید این دارایی‌ها، روس‌نفت تمایلی به فروش سهام خود نشان نداده است. استدلال مسکو این است که اگر برلین با توقیف این دارایی‌ها ارزش آن‌ها را از بین نبرده بود، اکنون ارزش بسیار بیشتری داشتند. در واقع، روس‌نفت منتظر است تا برلین یا دارایی‌ها را با قیمت بالاتری بخرد یا آن‌ها را در وضعیتی فرسوده بازگرداند
.
دولت آلمان با توقیف دارایی‌های «گازپروم ژرمانیا» (که اکنون SEFE نامیده می‌شود) و نجات اضطراری شرکت «یونیپر»، بزرگترین واردکننده گاز روسیه، تجربیات تلخی از این میراث دارد.
اکنون، تحریم‌های جدید دولت ترامپ، این گره را کورتر کرده است. آلمان در موقعیتی گرفتار شده که باید از متحد اصلی خود، ایالات متحده، بخواهد تا دارایی‌های یک شرکت روسی (روس‌نفت) را که در خاک آلمان قرار دارد و امنیت انرژی و ثبات سیاسی داخلی آلمان به آن وابسته است، از تحریم مستثنی کند. برلین به واشنگتن یادآوری کرده است که بریتانیا، که هفته گذشته تحریم‌های مشابهی را علیه روس‌نفت و لوک‌اویل اعمال کرد، موافقت نمود تا پالایشگاه‌های مستقر در آلمان را از این محدودیت‌ها معاف کند.
سرنوشت پالایشگاه شْوِت و ثبات سیاسی در شرق آلمان، اکنون نه در برلین، که در دستان مقامات وزارت خزانه‌داری آمریکا در واشنگتن است؛ واقعیتی که نشان می‌دهد سایه تصمیمات انرژی گذشته تا چه حد بر استقلال عمل امروز آلمان سنگینی می‌کند.
انتهای پیام
دیدگاه‌ها و نظرات خود را بنویسید
