مروری بر درآمد و هزینه نفت، گاز و میعانات در بودجه 1404

حامد توانگر گزارشگر نفت خبر : شایان ذکر است که مبنای اعداد ارائه شده در این گزارش ارقام مصوب در قانون بودجه می باشد و بررسی عملکرد سال های گذشته نشان می دهد که سمت درآمدهای بودجه همواره با بیش برآوردی و سمت هزینه ها با کم برآوردی روبرو بوده است و لذا میان ارقام مصوب بودجه و عملکرد محقق شده تفاوت وجود خواهد داشت..

مروری بر درآمدهای نفت و گاز در بودجه

قبل از بررسی هزینه ها، ابتدا به سراغ درآمدهای نفت و گاز می رویم و سهم بخش ها و حامل های انرژی مختلف را از مجموع درآمدها، بررسی می کنیم.
همان گونه که در تصویر شماره یک مشخص شده است، پیش بینی می شود مجموع درآمدهای نفت و میعانات گازی در سال 1404 معادل با 45 میلیارد یورو باشد. مجموع درآمد فروش گاز طبیعی معادل با 11 میلیارد یورو و درآمد فروش سایر محصولات جانبی مانند نفتا یا گاز مایع نیز 6 میلیارد یورو پیش بینی می شود. بر این اساس مجموع درآمدهای نفت، گاز طبیعی، گاز در سال 1404 معادل 63 میلیارد یورو برآورد شده است.
به منظور بررسی جزیبات، درآمدهای فروش نفت و میعانات را می توان به سه بخش تقسیم نمود. بخش اول که درآمدی معادل 34 میلیارد یورو یا 76% از مجموع درآمدهای نفت خام و میعانات را شامل می شود و ناشی از صادرات نفت و میعانات گازی می باشد. بنا به اعداد مصوب، صادرات توسط دولت(شرکت ملی نفت) معادل 26 میلیارد یورو و ارزش نفت خام تحویلی به نیروهای مسلح معادل با 7.5 میلیارد یورو پیش بینی شده است. بخش دوم متعلق به درآمدهای فروش نفت خام و میعانات گازی به پالایشگاه های داخلی است که پیش بینی می شود درآمدی معادل با 8 میلیارد یورو به همراه داشته باشد. شایان ذکر است بر اساس مفروضات محاسبات، درآمد ناشی از فروش یک بشکه صادراتی 7 برابر هر بشکه فروش داخلی می باشد. به بیان دیگر قیمت هر بشکه نفت خام صادراتی معادل با 57.5 یورو و هر بشکه نفت خام داخلی معادل با 8.6 یورو دیده شده است. بخش سوم نیز مربوط به ارزش تولیدات تخصیص یافته به منظور بازپرداخت تعهدات معادل با 3 میلیارد یورو می باشد.
همچنین از مجموع 11 میلیارد یورو درآمد پیش بینی شده فروش گاز طبیعی، معادل 6.5 میلیارد یورو ناشی از فروش داخل و 4.5 میلیارد یورو دیگر نیز ناشی از صادرات گاز طبیعی می باشد. در گاز طبیعی نیز درآمد ناشی از فروش صادراتی هر مترمکعب گاز طبیعی 10 برابر قیمت فروش داخلی آن برآورد شده است.

مروری بر مصارف درآمدهای نفت و گاز در بودجه

همان گونه که در تصویر شماره یک نیز نشان داده شده است، بطور کلی ذی نفعان درآمدهای بخش نفت و گاز را می توان در 4 دسته کلی تقسیم بندی نمود. این ذی نفعان عبارتند از:
1- بودجه عمومی دولت: اصلی ترین محل مصارف درآمدهای نفت و گاز، بودجه عمومی دولت می باشد. بر این اساس پیش بینی می شود در سال 1404، حدود 60% یا 38 میلیارد یورو از بودجه عمومی دولت از این محل تامین شود. البته باید توجه داشت که منابع دیگری مانند درآمدهای مالیاتی و انتشار اوراق در تامین منابع بودجه عمومی استفاده می شود. همچنین مصارف کلی بودجه نیز در تصویر زیر ترسیم شده است. البته باید توجه کرد که علاوه بر مصارف زیر، مصارف دیگری همچون یارانه دارو، یارانه نقدی و ... نیز از محل درآمدهای نفت و گاز تامین می شود.

2- شرکت های دولتی: بخشی از درآمدهای نفت و گاز به منظور تامین هزینه های جاری به شرکت های زیرمجموعه وزارت نفت یعنی سه شرکت ملی نفت، ملی گاز و ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی اختصاص می یابد. بر این اساس، هزینه در نظر گرفته شده به منظور انجام تمامی عملیات های تولید تا توزیع نفت خام، گاز طبیعی و فرآورده هایی همچون بنزین و گازوئیل به این وسیله تامین مالی می شود.

پیش بینی می شود سهم این درآمدها در سال 1404 برابر با 9 میلیارد یورو یا تنها 14% از مجموع درآمدهای نفت و گاز باشد. بررسی روند سهم شرکت ها طی سال های گذشته نشان از کوچک شدن دائمی سهم شرکت های دولتی دارد به نحوی که طی سال های گذشته و خصوصا از سال 1397 و کاهش درآمدهای صادرات ناشی از اعمال تحریم ها، به تدریج منابعی مانند صادرات فرآورده های اصلی، درآمدهای فروش اتان و lpg و ... از درآمدهای شرکت های دولتی کسر و جزو منابع بودجه محسوب شدند.

3- صندوق توسعه ملی: با هدف تبدیل بخشی از درآمدهای نفت و گاز به عواید ماندگار و ثروت بین نسلی، از سال 1390 همواره بخشی از درآمدهای ناشی از صادرات به این صندوق واریز می شود اما در سال های اخیر و پس از اعمال مجدد تحریم ها و کاهش درآمدهای دولت، بخشی از سهم صندوق توسعه، در قالب وام به دولت پرداخت می شود. مطابق قانون بودجه سال 1404، سهم صندوق توسعه از محل درآمدهای صادرات نفت، میعانات و گاز طبیعی معادل 48% درصد تعیین شده است که پیش بینی می شود درآمدی معادل 18.5 میلیارد یورو برای صندوق توسعه به همراه داشته باشد اما مقرر شده است تا از این درآمد، معادل 8.5 میلیارد یورو به بودجه عمومی دولت واریز می شود و صندوق توسعه تنها درآمدی معادل 10 میلیارد یورو کسب خواهد نمود.

4- سایر هزینه ها: که شامل مواردی همچون حساب بهینه سازی و حساب سرمایه گذاری می باشد.

انتهای پیام