naftkhabar-header-2k

یاداشت

ناترازی انرژی؛ تهدید یا فرصت برای صنعت پتروشیمی؟

۱۷ دی ۱۴۰۳ | ۱۱:۴۹

5
0
ناترازی انرژی؛ تهدید یا فرصت برای صنعت پتروشیمی؟

عبدالکریم حسینی وحدت ، کارشناس انرژی: ایران با دارا بودن منابع عظیم نفت و گاز، در دهه‌های اخیر با چالشی پیچیده به نام ناترازی انرژی روبه‌رو بوده است. از تولید روزانه 759 میلیون مترمکعب گاز طبیعی، 9.5 درصد آن (حدود 72 میلیون مترمکعب) به پتروشیمی‌ها اختصاص داده می‌شود. اما این تخصیص نیز به دلیل کاهش خوراک در فصول سرد، خسارت‌های جدی به این صنعت وارد کرده است. در سال 1402، این کاهش موجب خسارت 702 میلیون دلاری به پتروشیمی‌ها شد و برنامه‌های توسعه‌ای کشور را نیز مختل کرد.

وابستگی شدید صنعت پتروشیمی به گاز طبیعی، آن را به یکی از عوامل فشار بر شبکه انرژی تبدیل کرده است. در نتیجه، توقف تولید، ناکامی در بهره‌برداری از سرمایه‌گذاری‌های کلان و از دست دادن فرصت‌های اقتصادی، تبدیل به مسائلی تکرارشونده شده‌اند. از سوی دیگر، تقاضای جهانی برای محصولات پایدار و نوآورانه در حال افزایش است، در حالی که پتروشیمی‌های ایران همچنان بر مدل‌های سنتی و منابع فسیلی تکیه دارند.

 

نوآوری: راه‌حلی برای چالش‌های دوگانه


بحران خوراک در پتروشیمی‌های ایران، چالشی جدی است، اما این چالش می‌تواند به فرصتی برای تحول تبدیل شود. کشورهایی مانند عربستان و آلمان نشان داده‌اند که می‌توان بحران‌های مشابه را به سکوی پرتابی برای توسعه پایدار بدل کرد. برای مثال:

  • شرکت SABIC عربستان با پروژه TRUCIRCLE، از ضایعات به‌عنوان خوراک اولیه استفاده می‌کند و پلاستیک‌های بازیافتی تولید می‌کند.
  • فناوری‌های COTC (تبدیل نفت خام به مواد شیمیایی) نیز با کاهش وابستگی به گاز طبیعی، کارایی تولید را افزایش داده‌اند.

این تجربه‌ها نشان می‌دهند که نوآوری می‌تواند:

  1. وابستگی به منابع فسیلی را کاهش دهد.
  2. فرصت‌های ورود به بازارهای جدید سبز و رقابت‌های جهانی را فراهم کند.

برای ایران، این بحران می‌تواند به ابزاری دوگانه تبدیل شود: کاهش مصرف گاز و عقب نماندن از جریان جهانی تحول در پتروشیمی.


نوآوری و پایداری در صنعت پتروشیمی: نقشه راه کشور

برای غلبه بر چالش ناترازی انرژی و رقابت با کشورهای پیشرو، ایران باید برنامه‌ای تحول‌آفرین تدوین کند. راهکارهای زیر می‌توانند در این مسیر مؤثر باشند:

1-      تنوع‌بخشی به خوراک

  • استفاده از منابع جایگزین مانند CNG  و خوراک‌های بازیافتی.
  • توسعه فناوری‌های تبدیل زباله به خوراک.
  • تمرکز بر تولید محصولات سبز مانند پلیمرهای زیست‌بنیان و مواد زیست‌تجزیه‌پذیر.

2-      اجرای مدل‌های اقتصاد دایره‌ای

  • بازگشت ضایعات پلاستیکی به چرخه تولید از طریق بازیافت شیمیایی و مکانیکی.
  • ایجاد زنجیره‌های پایدار تولید مشابه پروژه‌های TRUCIRCLE.

3-      استفاده از فناوری‌های پیشرفته

  • بهره‌گیری از فناوری‌های COTC برای تولید مواد شیمیایی با کارایی بالا.
  • استفاده از هوش مصنوعی برای بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش اتلاف منابع.

4-     تمرکز بر محصولات با ارزش افزوده بالا

  • تولید مواد پیشرفته برای صنایع هوایی، خودروسازی و داروهای پتروشیمیایی.
  • سرمایه‌گذاری در پلیمرهای مهندسی و کاتالیست‌ها.

5-      سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر

  • تأمین بخشی از انرژی موردنیاز از منابع خورشیدی و بادی، به‌ویژه در مناطق جنوبی مانند عسلویه.

 

هشدار به تصمیم‌گیران: زمان عمل فرا رسیده است

صنعت پتروشیمی کشور در میانه تصمیمی تاریخی قرار دارد. ناترازی انرژی، در کنار فشارهای داخلی و رقابت‌های بین‌المللی، نیازمند تصمیماتی شجاعانه و تحول‌آفرین است. نمایندگان مجلس، مدیران صنعتی و سرمایه‌گذاران باید با تدوین سیاست‌های روشن، از این بحران برای ایجاد فرصت‌های جدید بهره‌برداری کنند.

ایران می‌تواند با تکیه بر نوآوری و پایداری، از تهدیدهای کنونی به‌عنوان سکوی پرتابی به‌سوی رقابت جهانی استفاده کند. آیا ما آماده‌ایم تا این فرصت تاریخی را به درستی مدیریت کنیم؟ پاسخ به این پرسش، آینده صنعت پتروشیمی و توسعه پایدار کشور را رقم خواهد زد.

انتهای پیام

#نفت ایران
#تورج دهقانی
#تولید گاز
#شرکت ملی نفت ایران
#پارس جنوبی
#فازهای گازی
#پتروشمی
#نفت خبر
#ناترازی گاز
#حمید -بورد
#عسلویه
لینک کوتاه

دیدگاه‌ها و نظرات خود را بنویسید

نظرات ثبت شده

حدیث محمدی |4 ماه قبل

بسیار عالی

ياسمين |4 ماه قبل

بسيار عالي

نسرین حیدری|4 ماه قبل

اطلاعات کامل در مورد شرایطی که هستیم و راهکارهای عالی که میتونیم هم به ناترازی انرژی کمک بشه وهم بتونیم با انرژی های تجدیدپذیر وحفظ محیط زیست به این مشکل غلبه کرد امیدوارم از این راهکاری که آقای حسینی تاکید کردن مسئولین به بهترین نحو استفاده کنند و شرایط مردم رو تغییر بدن

Amin|4 ماه قبل

دو قسمت اصلی مطلب کاش بیشتر توضیح می داد نویسنده. ۱. Trucircle 2. Cotc البته تبدیل نفت خام به صنایع پتروشیمی فکر کنم تکنولوژی بالایی بخواد.

فواد رحیمی|4 ماه قبل

یادداشت جالبی بود. اگر بتوانیم برخوردار اولیه را از دوش منابع فسیلی کم کنیم دوسر برد خواهد بود.